ارز دولتی به ارزی اطلاق می‌شود که هر شهروند ایرانی در طول سال تنها یک بار امکان دریافت آن را دارد. این نوع ارز، در مقایسه با سایر ارزهای موجود در بازار، با قیمت کمتری عرضه می‌شود.
بانک مرکزی وظیفه دارد برای کنترل و مدیریت نوسانات ارزی، ارز را به قیمت ثابت تعریف کند و در اختیار مردم قرار دهد. بسیاری از مردم این ارز را با عنوان “دلار دولتی” و با استفاده از کارت ملی دریافت می‌کنند.
طبق جدیدترین قوانین مربوط به ارزهای دولتی، هر فرد ایرانی می‌تواند حداکثر 2 هزار یورو ارز دولتی دریافت کند. این ارز به حساب ارزی فرد واریز می‌شود و یکی از شرایط دریافت آن این است که حساب ارزی باید حداقل ۶ ماه فعال باشد و موجودی اولیه آن نیز نباید کمتر از ۱۰۰ دلار باشد.
این ارز با هدف کنترل تورم و جلوگیری از نوسانات شدید بازار توسط بانک مرکزی ارائه می‌شود. هر فرد با ارائه کد ملی می‌تواند در طول یک سال یک بار این ارز دریافت کند.
این اقدام از سوی دولت با هدف تثبیت نرخ ارز و بهبود شرایط اقتصادی انجام می‌شود تا بازارهای ارزی تحت کنترل باقی بمانند و از فشارهای تورمی کاسته شود.
به طور کلی، ارز دولتی به عنوان ابزاری مهم در سیاست‌های ارزی دولت مطرح است که علاوه بر کمک به تثبیت قیمت‌ها، موجب تقویت ذخایر ارزی کشور و حمایت از اقشار مختلف جامعه می‌شود.
نحوه ثبت نام ارز دولتی
هر فرد ایرانی یک بار در سال مجاز به دریافت ارز دولتی است که معادل ۲ هزار یورو می‌باشد. برای دریافت این ارز با استفاده از کارت ملی، ابتدا باید در بانک ملی یک حساب ارزی افتتاح کرده و در اپلیکیشن بام نیز ثبت‌نام کنید.
پس از این مرحله، با مراجعه به شعبه ارزی بانک ملی، شماره شبا حساب ارزی خود را دریافت خواهید کرد. سپس باید به صرافی‌های ارائه‌دهنده ارزهای دولتی مراجعه کرده و هزینه مربوطه را پرداخت نمایید. پس از پرداخت، صرافی مبلغ معادل ارزهای دولتی را به حساب ارزی شما واریز می‌کند.
پیشنهاد مطالعه : وام طلا
اگر ترجیح می‌دهید دلار کاغذی دریافت کنید، باید ۵ روز پس از واریز ارز، مجدداً به شعبه ارزی بانک ملی مراجعه کنید و دلارهای فیزیکی خود را تحویل بگیرید. برای دریافت ارز سهمیه‌ای با کارت ملی، ۶ درصد کارمزد از شما دریافت می‌شود.
مراحل دقیق دریافت ارز دولتی با کارت ملی به شرح زیر است:
- افتتاح حساب ارزی در بانک ملی و دریافت شماره شبا
- ثبت‌نام در اپلیکیشن بام برای مدیریت حساب
- پرداخت هزینه ارز به صرافی‌های مربوطه
- دریافت دلار فیزیکی از شعبه ارزی بانک ملی پس از انجام مراحل پرداخت
برای اطلاع از قیمت روز ارز یا قیمت دلار دولتی با کارت ملی، می‌توانید به وب‌سایت صرافی بانک مرکزی یا وب‌سایت‌های مرتبط مانند tgju.org و mex.co.ir مراجعه کنید.
این منابع به شما امکان می‌دهند تا از قیمت لحظه‌ای ارز دولتی مطلع شوید و با استفاده از کارت ملی خود، ارز مورد نظر را به قیمت دولتی تهیه کنید.
ارز یک راهکار مناسب برای جلوگیری از نوسانات ارزی در کشور است و هر فرد می‌تواند از این سهمیه به صورت سالانه استفاده کند.
تفاوت ارز دولتی و آزاد چیست؟
بازار ارز در ایران دارای نرخ‌های متنوعی است و هر ارز با قیمتی متفاوت در دسترس قرار می‌گیرد. مهم‌ترین تمایز بین ارز دولتی و ارز بازار آزاد در قیمت‌های مشخص‌شده برای آن‌ها دیده می‌شود.
ارز توسط دولت و بانک مرکزی با نرخ مشخصی برای مدیریت نوسانات اقتصادی عرضه می‌شود، در حالی که ارز بازار آزاد از طریق مکانیزم‌های تجاری و قیمت‌های عرضه و تقاضا تعیین می‌گردد. دسترسی به ارز برای عموم مردم یا شرکت‌ها به آسانی ممکن نیست و نیازمند رعایت مجموعه‌ای از مقررات و شرایط خاص است.
برخلاف ارز آزاد که می‌توان آن را به‌راحتی از صرافی‌ها یا دلالان خریداری کرد، برای دریافت ارز باید مراحل مشخصی طی شود. افراد حقیقی و حقوقی که به دنبال دریافت ارز دولتی هستند، معمولاً باید مدارک خاصی ارائه دهند و فرایندهای اداری مشخصی را پشت سر بگذارند.
یکی دیگر از تفاوت‌های بارز بین این ارز و ارز آزاد، روش توزیع آن‌هاست. این ارز تحت نظارت و کنترل دولت توزیع می‌شود و معمولاً برای اهدافی مانند واردات کالاهای اساسی یا کنترل تورم استفاده می‌شود.
به همین دلیل، دسترسی به این نوع ارز محدود و تنها از طریق مکانیزم‌های رسمی امکان‌پذیر است. در مقابل، ارز آزاد بدون محدودیت‌های دولتی در بازار گردش می‌کند و به‌سادگی در دسترس است.
در نهایت، ارز دولتی نقش مهمی در سیاست‌های مالی و ارزی کشور ایفا می‌کند و ابزاری کلیدی برای کنترل نوسانات اقتصادی محسوب می‌شود. این ارز به‌ویژه در مواقع بحرانی که نیاز به تثبیت اقتصادی وجود دارد، به کار گرفته می‌شود.
در مقابل، ارز آزاد بیشتر در جریان مبادلات تجاری و در دست افراد قرار دارد که تحت تأثیر مستقیم عرضه و تقاضای بازار است.
مبنای تعیین قیمت ارز دولتی چیست؟
ارز دولتی در ایران عمدتاً از فروش محصولات نفتی، پتروشیمی و فولادی در بازارهای بین‌المللی تأمین می‌شود. این ارز که توسط بانک مرکزی مدیریت می‌شود، نقش مهمی در کنترل نرخ ارز و تثبیت اقتصاد کشور دارد.
نرخ ارز هر روزه توسط بانک مرکزی و با توجه به نوسانات بازار و تقاضای افراد و شرکت‌ها تعیین می‌گردد. عرضه و تقاضای ارز در بازارهای داخلی و بین‌المللی تأثیر مستقیمی بر تعیین نرخ ارزهای دولتی دارد.
یکی از اهداف بانک مرکزی این است که نرخ ارزهای دولتی را در حد ممکن ثابت و پایدار نگه دارد تا اقتصاد کشور تحت تأثیر نوسانات شدید قرار نگیرد. این پایداری به کنترل تورم و حفظ قدرت خرید مردم کمک می‌کند.
ارزهای دولتی معمولاً با قیمت کمتری نسبت به ارز آزاد به فروش می‌رسد و به دلیل این تفاوت قیمتی، تقاضا برای آن بالاست. بانک مرکزی با سیاست‌های خاصی تلاش می‌کند تا از افزایش ناگهانی تقاضا و نوسانات شدید جلوگیری کند و نرخ ارز دولتی را در محدوده‌ای مشخص ثابت نگه دارد.
این نوع ارز به عنوان یکی از ابزارهای مهم دولت در تنظیم سیاست‌های اقتصادی و ارزی کشور به کار گرفته می‌شود و تأمین آن از طریق صادرات محصولات استراتژیک مانند نفت و فولاد، به دولت کمک می‌کند تا در مقابل نوسانات بازار جهانی مقاوم بماند.